آرامگاه بشر حافی در شهرستان انار کرمان از جمله آرامگاه‌های اواخر دوره ایلخانان مغول است. این آرامگاه در قرن هشتم هجری قمری یعنی در حدود ۷۰۰ سال قبل ساخته شده است.
در زمان ایلخانان مغول ستم‌های زیادی وجود داشت و جریان تصوف در تقابل با ستم‌های ایلخانان بود. ایلخانان به تدریج جذب این تصوف شدند و به مرور برای عارفان و صفویان در ایران آرامگاه‌هایی ساختند، از جمله آرامگاه بشر حافی در انار.
برخی در این چند سال تلاش کرده‌اند با استناد به منابع ۱۵۰ سال اخیر، آرامگاه بشر حافی در انار را به «بشر بن حارث، عارف قرن دوم و سوم هجری» منتسب کنند، در صورتی که بر اساس صراحت منابع تاریخی از جمله کتاب تاریخ بغداد (از آثار قرن ۵ هجری)، بشر بن حارث در بغداد فوت کرده و در همان جا نیز به خاک سپرده شده است.
همچنین در تحفه‌‌الاخیار از آثار قرن ۱۱ هجری نیز آمده که بشر بن حارث اهل یکی از روستاهای مرو (ترکمنستان) بوده که در نوجوانی به بغداد مهاجرت می‌کند.
نویسنده کتاب معجم‌البلدان از آثار قرن ۷ هجری (جلد ۱ صفحه ۱۹۹) به یکی از مریدان بشر حافی اشاره می‌کند که در سال ۴۶۲ هجری به بغداد رفته و در سال ۴۶۳ هجری فوت می‌کند و همان‌جا نزد قبر بشر حافی دفن می‌شود.
در کتاب تاریخ افغانستان پس از اسلام (صفحه ۹۰۷) آمده بشر حافى اصلش از قریۀ بکرد مرو و ساکن بغداد بود، در سنه ۱۵۰ هجری متولد و در سنه ۲۲۷ هجری در بغداد وفات یافت.
در کتاب تاریخ بغداد از آثار قرن ۵ هجری آمده که بشر حافى در سال ۲۲۷ هجری در بغداد درگذشت و اجتماع مردم در تشییع جنازه وى چنان بود که ساعت‌ها طول کشید تا جنازه‌اش به گورستان برسد.
مورخان بزرگ بغداد، نظیر خطیب بغدادى و ابن‌جوزى، قبر بشر حافی را در قبرستان «باب حرب» بغداد تعیین کرده‌اند. على بن ابى‌بکر هروى نیز به وجود قبر وى در قبرستان شونیزیه بغداد اشاره کرده است.
تا زمانی که منابع دست‌اول و بسیار قدیمی همچون منابعی که در بالا گفته شد، درباره محل دفن بشر حافی وجود دارد، ادعاهای غیر مستندِ ۱۵۰ سال اخیر درباره اینکه آرامگاه بشر حافی در انار است، اعتبار ندارد. خطیب بغدادی نویسنده کتاب تاریخ بغداد حدود ۱۶۰ سال با زمان زندگی بشر حافی فاصله داشته و روشن است جزییاتی که او درباره مکان فوت و مراسم تشییع بشر حافی نوشته، دست‌اول و معتبر است.
آنچه روشن است که آرامگاه بشر بن حارث معروف به بشر حافی در ایران نیست و آرامگاه بشر حافی در انار مربوط به یکی از صوفیان و درویشان بومی است که نام واقعی‌اش را نمی‌دانیم.
آرامگاه بشر حافی شهرستان انار با دیرینگی ایلخانی در سال ۱۳۸۲ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
محمدرضا نسب عبداللهی، کارشناس‌ارشد باستان‌شناسی