دوستداران محیط زیست و نمایندگان تعدادی از سازمانهای مردم نهاد استان فارس با حضور در روستای مارگون شهرستان سپیدان توقف اجرای طرح انتقال آب به اراضی شیبدار این شهرستان را خواستار شدند.
رئیس شورای اسلامی روستای مارگون شنبه در رابطه با طرح انتقال آب رودخانه مارگون به اراضی اسفیان و تل زری اظهار کرد: طرح انتقال آب مارگون به مناطق پیرامونی‌اش فقط مجوز برای اجرای پروژه آبخیزداری داشته اما با وجود مخالفت وزارت نیرو، طی یک تخلف آشکار با تخریب پوشش گیاهی مارگون و جاده‌کشی‌های متعدد در مسافتی چندین کیلومتری اقدام به طرح انتقال آب کرده اند.
سلطانی ادامه داد: در اعتراض به این اقدام با اعتراض‌نامه‌هایی خطاب به مسئولان استانی از طریق شورای اسلامی مارگون انجام گرفته که تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
ضرورت توجه به بحران آب و خاک و فقر مضاعف متاثر از توزیع ناعادلانه آب
بهمن ایزدی فعال محیط زیست و رئیس هیات مدیره کانون سبز فارس که در روستای مارگون حضور یافته بود، در این باره اظهار کرد: تمام فعالین محیط زیست و سازمانهای مردم نهاد که از نقاط مختلف استان در این منطقه حضور بهم رسانده‌اند، دغدغه حفظ منابع پایه استان را دارند و به اهالی محترم و شریف روستای مارگون اعلام می‌کنند که در کنار شما ایستاده ایم و سفیران شما هستیم و نخواهیم گذاشت که بحرانی که آب و خاک استان را فرا گرفته، مهلک تر از این شود.
وی اضافه کرد: کارنامه منفی مدیریت نابخردانه در ادوار گذشته، فارس را در صدر استان های بحران زای محیط زیست قرار داده و بیش از این اجازه نخواهیم داد، بحران منابع پایه گسترش یابد.
ایزدی گفت: رودخانه مارگون از جمله سرشاخه‌های مهم رود کُر است و آب پر کیفیت سد درودزن را تأمین می کند که بخش زیادی از این آب برای تأمین آب شرب به شهر شیراز تخصیص داده شده و آب شرب صدرا، زرقان و مرودشت هم از همین طریق تأمین می شود.
وی عنوان کرد: پیش تر در خصوص ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی همین آب بود که در زمان هایی که رودخانه کُر در حال تعادل و بر اساس وضعیت طبیعی خود تا پایاب پیش می‌رفت، در کنار دشت های فراخ پیرامونی اش تسهیلات لازم را برای ایجاد معیشت مردم و تمدن های چند هزار ساله بوجود آورده بود.
ایزدی بیان داشت: در دهه های اخیر به دلیل مدیریت ناشایسته و عدم شناخت صحیح منابع تجدیدپذیر آب توسط متولیان مربوطه در وزارت خانه های کشاورزی و نیرو و فقر اعمال مدیریت حفاظت از ذخایر آب و خاک، مبادرت به ایجاد اشتغال با تکیه بر برداشت منابع حیاتی کشور به طرق مختلف به ویژه در بخش کشاورزی نمودند به طوری که بیش از ۹۰ درصد منابع آب کشور به بخش کشاورزی اختصاص یافت که به دلیل عدم اعمال مدیریت حفاظت وبهره برداری صحیح حدود ۶۵ درصد هدر رفت آب در این بخش داریم.
فعال محیط زیست یادآوری کرد: با بی توجهی برنامه‌ریزان و مجریان درباره ایجاد معیشت مبتنی بر خلاقیت های فردی متناسب با رشد جمعیت، صرفا با اعمال برنامه‌های برداشت منابع حیاتی کشور از جمله جنگل ،مرتع، آب و کوه همگی به سمت جریانی رفتند که با ازدست دادن منابع زیستی مان ایجاد شغل کردند و از همین روی جانمایی بسیار خطرناکی شروع شد.
وی عنوان داشت: با توجه به مشکلات پیش آمده در حوزه آب و بر اساس قوانین موجود اولویت اول برداشت آب از منابع ابتدا تأمین آب شرب مردم و بعد از آن تأمین حقابه زیستی تالابهاست.
ایزدی با بیان اینکه در دوسال گذشته تنها دو بار حقابه زیستی به دریاچه های طشک و بختگان تعلق گرفت، افزود: یک بار در سال ۹۸ به میزان ۴۰ میلیون مترمکعب و سپس در سال ۹۹ حدود ۵۵ میلیون متر مکعب که به دلیل برداشت غیرقانونی کشاورزان کرانه رود کر و همچنین به دلیل خشکیدگی بستر رودخانه کر، میزان زیادی آب قبل از ورود به دریاچه های طشک و بختگان در لایه‌های زیرین رودخانه کر با طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر از دست رفت.
وی عنوان داشت: لذا سهم بختگان به قدری کم بود که آب آنها در اوایل اردیبهشت ماه تبخیر شد و طشک و بختگان خشک و تفتیده، باز هم چهره کویری اش نمایان شد و تبدیل به نمکزار وحشت شد.
ایزدی بیان کرد: در این باره چنانچه در سرشاخه ها و حوضه های بالادست کر، آب مازادی وجود داشته باشد ( که چنین نیست) طبق قوانین مربوط به حقابه زیستی بختگان و طشک است نه ایجاد باغات آبی در اراضی شیبدار اسفیان و تل زری.
وی اضافه کرد: حال در این شرایط بحرانی که به دلیل عدم عدالت در توزیع منابع آب، بخش کربال با دارا بودن حدود هشتاد آبادی سال هاست دچار خشکیدگی و تعطیل شدن امورات معیشت کشاورزی شده و فقر مضاعف مردم در حوزه پایانی آبخیز بختگان و طشک بیداد می کند، چرا برخی با بهره بردن از موقعیت های اجتماعی و دولتی خود باز هم با پیگیری برداشت آب از رودخانه مارگون بر طبل تشدید بحران در این منطقه می کوبند و حاضر نیستند که به دلایل مخالفت مکتوب و مکرر سازمان حفاظت محیط زیست و مخالفت فنی سازمان آب منطقه ای فارس و وزارت نیرو که متولی حفاظت و توزیع آب استان و کشور هستند توجه کنند؟
رئیس هیات مدیره کانون سبز فارس گفت: سازمان های مذکور سال هاست متوجه اشتباهات تولی‌گری خود در مدیریت حفاظت و توزیع عادلانه آب در فارس به ویژه حوضه آبخیز بختگان شده اند که بحران آب و فرونشست زمین در کشور و استان پهناور فارس متأثر از آن است و به همین دلیل مخالفت اکید خود را با این طرح اعلام کرده، چه دلیلی دارد که نماینده مجلس در حوزه انتخابی سپیدان و بیضا این واقعیت ها نادیده می انگارد و قصد دارد با بی اعتنایی به قوانین، عملیات لازم را برای انتقال آب به ارتفاعات شیبدار اسفیان و تل زری تسهیل نماید و مشکل بخش کربال را به دیگر نقاط استان از جمله حوزه مارگون، کامفیروز و غیره گسترش دهد.
ایزدی اظهار داشت: وزارت نیرو و سازمان آب منطقه ای فارس به دلیل جلوگیری از مشکلات مضاعف بر بحران آب در آن حوزه و همچنین پیشگیری از ایجاد تنش های اجتماعی، موکدا با انتقال آب مارگون و سرشاخه‌های کُر مخالفت کرده‌اند.
این فعال محیط زیست عنوان داشت: با توجه به تلاش های بحران زای ، بهتر است مسئولان پاسخگو باشند که چرا به بحران آب و خاک و فقر مضاعف متاثر از توزیع ناعادلانه آب در آن حوضه توجه نمی کنند؟
وی افزود: با توجه به عبور آزاد راه شیراز به اصفهان که از حدود سه کیلومتری اراضی موصوف می گذرد، هدف غایی برخی افراد ایجاد باغ شهرهایی است که با افزایش قیمت اراضی شان، برایشان درآمدهای بی حد و حصر تأمین می کند با از دست رفتن تعادلات اکولوژیکی و اجتماعی از نیات و برنامه های نابخردانه آنان حمایت می کنند؟
ایزدی گفت: چرا نسبت به رفع مشکلات و طرح های مشاغل زا و نیمه کاره در منطقه و همچنین طرح های نیمه کاره ای که در بخش های بهداشت و ورزش وجود دارد، اهتمام نمی ورزید؟
وی همچنین اعلام کرد: بهای این اشتغال نا خواسته و ناموزون در اراضی شیبدار اسفیان وتل زری را بختگان و طشک با استمرار خشکی شان، مردم شهرهای شیراز، مرودشت، زرقان و صدرا با کمبود آب شرب شان و کشاورزان کربال، خرامه با بدتر شدن معیشت کشاورزی شان و فقر مطلق و حتی جلگه کامفیروز با از دست دادن منابع آب کشاورزی شان می‌دهند.
ایزدی یادآور شد: اگر درست توجه نکنیم که در کجای تاریخ ایستاده ایم و مسئولین امر، نمایندگان مجلس و برنامه ریزان کشور چشمشان را به روی واقعیات مهلک و مشکلات ببندد و با بی توجهی شان در پی افزایش بحران منابع پایه باشند و همچنین به افق دور کشور و حقوق برخورداری نسل پیشرو از مواهب طبیعی با اعمال جدی مدیریت حفاظت ننگرند به این کشور و آیندگان خیانت می کنند.
وی درخواست کرد: بگذاریم بستر جامعه با امیدواری و نشاط و دلخوشی پیش رود و در پی حل مشکلاتی باشیم که سرتا پای استان فارس و کشور را فراگرفته است. بگذاریم قوانین طبیعت بر اساس وضعیت توپوگرافی کار توزیع منابع آب را با زنده نگه داشتن رودهایش، ساری و جاری کند و از دخالت های زیاد خواهانه و مخرب در چنین حوضه هایی اجتناب کنیم.
به گفته ایزدی، بایستی از حصول درآمدهای آنی و مخرب که تعادلات اجتماعی و طبیعی را بر هم می زند دست بکشیم و سعی در کاهش بحران های موجود داشته باشیم.
غیرقانونی بودن انتقال آب از سرچشمه های مارگون برای ایجاد باغ شهری در سطوح شیبدار
مجید تقی خانی دبیر شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس هم در خصوص انتقال آب از سرچشمه های مارگون جهت ایجاد باغ شهری در سطوح شیبدار در پائین دست، گفت: از نظر قانونی انتقال آب به اینگونه طرح ها غیر قانونی است و قانون در این زمینه شفاف بوده و اجازه چنین کاری را نمی دهد ، از طرفی هزینه کرد از بودجه بیت المال برای طرح های اینچنینی فاقد هر گونه توجیه اقتصادی است که این گونه طرح ها می تواند زمینه ساز فساد در منطقه شود.
وی ادامه داد: طرح انتقال آب بین حوزه ای پیامد های تاسف باری برای محیط زیست و زندگی مردم دارد و امروزه شاهد هستیم که در پایین دست تالاب های بختگان و طشک به خاطر دست اندازی در محیط زیست به بیابانی برهوت تبدیل شده و برای مردم منطقه مخاطرات زیادی را ایجاد کرده است.
تقی خانی گفت: سازمانهای مردم نهاد در استان فارس با این طرح مخرب مخالف بوده و از طریق مجاری قانونی پیگیر توقف انتقال آب از سرچشمه های مارگون به پائین دست خواهند بود و در این خصوص ضمن مکاتبه با وزیر وقت نیرو در دولت سابق مجدانه خواستار اعلام مخالفت و حقابه جدید از آبشار مارگون بودیم.
دبیر شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی استان فارس بیان کرد: سازمان آب استان مخالف طرح انتقال آب در این پروژه بوده و امیدواریم وزارت جهاد کشاورزی به خواسته به حق مردم در پائین دست و کسانی که در حاشیه رود کُر زندگی می کنند پاسخ مثبت دهند و هرچه سریعتر جلو این تخریب بزرگ که به محیط زیست صدمه می زند و فقط خوشایند برخی از افراد سودجو است را بگیرد.
وی ابراز کرد: امیدواریم در کشور ملاحظات محیط زیستی در طرح ها مورد توجه قرار گیرد چراکه بقای ما وابسته به بقای محیط زیست است.
در خاتمه این مراسم سازمانهای مردم نهاد (پاکسازان طبیعت فارس، سبزاندیشان برم فیروز سپیدان و همیاران طبیعت اقلید) با مشارکت اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس بمناسبت روز جهانی زمین، آبشار زیبا و بکر مارگون را پاکسازی کردند.
طرح انتقال آب اراضی شیبدار شهرستان سپیدان با هدف تامین و توسعه باغات در اراضی شیبدار راه‌اندازی شده است که آب آن از رودخانه و آبشار مارگون سرچشمه می‌گیرد. طول خط انتقال ۶.۸ کیلومتر و میزان اراضی بهره‌بردار از این طرح ۳۰۰ هکتار است.
شهرستان سپیدان در فاصله ۸۰ کیلومتری شیراز و آبشار مارگون در ۱۰۰ کیلومتری شمال غرب شیراز قرار دارد.