بهاره علیرضایی: این روزها زنان اناری در حال تلاش برای آماده‌سازی «شدّه‌ها» هستند.
آیین «شدّه بران» در شب هفتم محرم که به شب طوق مشهور است، از سوی هیات‌های عزاداری انار آغاز می‌شود و تا ظهر روز عاشورا ادامه دارد.
در یکی از روزهای محرم به منزل یکی از شهروندان اناری که در ان مراسم «شدّه بندی» در حال انجام بود، مراجعه کردیم.
در نگاه اول با پارچه‌های رنگی و زیبا مواجه شدیم. بانوان پارچه‌های خود را به مراسم شده بندان آورده بودند و این پارچه‌های رنگی را با نظم و ترتیبی خاص در کنار هم می آویختند و رنگین کمانی از پارچه‌ها را خلق می‌کردند.
شدّه در لغت به معنای «چند رشته نخ به هم پیچیده شده» است که به یک اندازه بریده شده باشند. در حال حاضر نیز مشاهده می‌شود که در «شدّه» نیز پارچه‌ها به یک اندازه بریده شده‌اند.
شده در گذشته «طوق» نیز نام داشته است. طوق کلمه‌ای ترکی و به معنای دم اسب و از وسایل تزیینی دسته‌های عزاداری است و قدمتش به صفویه باز می‌گردد.
طوق چوب بلندی است که روی آن را با پارچه‌های رنگی تزیین می‌کنند.
در زمان قدیم، سپاه جنگ از سه قسمت میمنه(سمت راست لشکر)، میسره(سمت چپ لشکر) و قلب(وسط لشکر) تشکیل می‌شده است و هر سه قسمت نیز دارای علم یا طوق بوده است که در آن زمان علم‌های این سه قسمت لشکر را جمع می‌کردند و به دست قوی‌ترین فرد لشکر که علمدار نام داشته است، می‌دادند.
به همین دلیل امام حسین(ع) در روز عاشورا علم را به دست حضرت ابوالفضل(ع) دادند.
همچنین تعداد زیاد طوق یا علم در جنگ نشانگر کثرت لشکر بوده است.
شدّه‌ها را که نماد لشکر امام حسین (ع) تلقی می‌شود، به این دلیل در شب هفتم محرم بیرون می‌آورند چون در آن زمان نیز عمر سعد در شب هفتم محرم طوق‌های لشکرش را جهت اعلان جنگ با امام حسین (ع) بیرون آورد.
امید است که مسئولان شهرستان انار تلاش کنند تا این آیین کهن به ثبت ملی برسد.
