خبرگزاری ایسنا: خانم ابتکار (رئیس سازمان محیط زیست) چند وقتی هست که سازمان محیطزیست به صورت پیدرپی اعلام میکند که بنزین تولیدی در پتروشیمیها سرطانزاست و در آخرین اظهارنظر هم اعلام کردید که مستندات سرطانزا بودن بنزین تولیدی در پتروشیمیهای کشور موجود است. درخصوص این مستندات توضیح دهید، بنزین تولیدی در پتروشیمیها در مقایسه با استانداردهای جهانی چه وضعیتی داشت که باعث شده شما اصرار داشته باشید بنزین تولیدی در پتروشیمیهای کشور سرطانزاست؟
از اواخر سال ۸۸ و سال ۸۹ تحتعنوان خودکفایی بنزین، دولت قبل ۲ فرآورده را تحتعنوان رفورمیت (Rfvrmyt) و بنزین پیرولیز (Pyrolysis gasoline) را به بنزین خودکفایی اضافه کرد. در رفورمیت و بنزین پیرولیز، مخصوصا بنزین پیرولیز، ۵۰درصد بنزن در ترکیبات فرار و حلقوی آروماتیک آن وجود داشت. بنزن یک ترکیب حلقوی فوقالعاده سرطانزاست که در برگه مشخصات این ماده شیمیایی نوشته شده استنشاق این ماده بسیار خطرناک و عاملی است برای لوسمی (سرطان). این موضوعی کاملا شناخته شده است، حتی اگر بنزن را در اینترنت جستوجو کنیم، میبینیم که نوشته Carcinogenic Grade A یعنی سرطانزای درجه یک. وجود این ماده را در هوای شهر تهران ابتدا با پیگیریهایی که کمیسیون محیطزیست شورای شهر با همکاری شرکت کنترل کیفیت هوا انجام داد، بررسی کردیم و آن موقع مشخص شد که متاسفانه میزان بنزن در هوای شهر تهران بهخصوص در پمپ بنزینها بسیار بالاتر از حد استاندارد است که بسیار نگرانکننده و خطرناک است. همچنین ترکیبات دیگری مثل زایلین (Xylene) و تولوئن (Toluene)، که مشخص شده میزان زایلین هم بسیار بالاتر از میزان استاندارد بوده است. همزمان آلودگیهای دیگری هم در هوا داشتیم، موضوع گوگرد بسیار جدی بود. گازوییلی که توزیع میشد ۹۰۰۰PPM گوگرد داشت، گوگرد آلاینده بسیار خطرناکی است. بحث ذرات ۵.۲ ماکرون را هم داشتیم. در این میان، بحث ذرات دوده حاصل از دیزل و احتراق ناقص را داشتیم. همه این ترکیبات در بلندمدت غلظت خون، گرفتگی عروق، سکتههای قلبی و مغزی و سرطانها را بهوجود میآورند اما آنچه اثر آنی و سریع میتوانست داشته باشد و تهدید بود، بحث بنزن بود.
این از همان موقع برای ما محرز بود که میزان بنزن بالاتر از حد استاندارد است. اندازهگیریهای شرکت کنترل کیفیت هوا در آن زمان و اندازهگیریهای دانشگاههای مستقل همه این موضوع را تاکید میکرد. دولت یازدهم که تشکیل شد مستندات آلودگی هوا را از دانشگاههای مختلف جمعآوری کردیم و متوجه شدیم دانشگاهها چقدر روی این موضوع کار کردهاند. متوجه شدیم بسیاری از دانشگاههای مستقل به همان نتیجهای رسیده بودند که ما در شهرداری رسیده بودیم. برخی از این دانشگاهها روی کیفیت بنزین هم کار کرده بودند. کیفیت بنزین هم نتایجی که ما رسیده بودیم را تایید میکرد. متاسفانه در شرایطی سازمان را تحویل گرفته بودیم که ابتدا باید ساختار را سرپا میکردیم تا بعد میتوانستیم به وظایف و تکالیف معطل مانده رسیدگی کنیم. این موضوع کمی طول کشید تا ما سرپا شویم تا بتوانیم افراد را با تکالیف، قانون و مسئولیتها آشنا کنیم تا به این مسائل وفادار شوند. پس از آن اندازه گیریها و بررسیها را شروع کردیم. تمام اطلاعاتی که جمع کردیم نشاندهنده این مساله بود که بنزین پتروشیمی بسیار خطرناک است و به این نتیجه رسیدیم که اولین معضل و اولین مساله باید حذف بنزین تولیدی در پتروشیمیهای کشور باشد. خوشبختانه با وزارت نفت شروع کردیم، مهندس زنگنه وقتی مستندات را دیدند موضوع را پذیرفتند، سازمان طی مکاتباتی مستندات را ارایه کرد و با برنامهریزی که صورت گرفت بنزین تولیدی در پتروشیمیها از تمام شهرهای کشور حذف شد. معضل بزرگی را از پیشرو برداشتیم. حالا کار شروع شده روی اینکه بنزین استاندارد یورو۴ براساس توانی که پالایشگاههای کشور دارند، مرحله به مرحله در شهرهای مختلف، توزیع شود. این کار در تهران، اراک و کرج شروع شده است و براساس مصوبه دولت تا پایان آذر در تمام شهرهای بزرگ کشور، بنزین استاندارد خواهیم داشت اما این یک بخش کار است، برنامه کاهش آلودگی هوا که دولت مصوب کرده بخشهای متعددی دارد، حداقل ۱۵دستگاه درگیر این برنامه خواهند بود که مشارکت مردم هم در این برنامه بسیار مهم است.
گفتید که از سال ۸۸ تا ۸۹ این بررسیها انجام و نتایج آن مشخص شده بود. از سال ۸۹ تا سال ۹۲ که دولت یازدهم روی کار آمد، حدود ۳سال بنزین به قول شما سرطانزا یا بنزین سمی داخل باک خودروها ریخته شد. چه گروهی را در دولت قبل مسئول این میدانید که توجهی به سوختن این بنزین در باک خودروها نکرد و اجازه داد بنزین سمی در کشور توزیع شود؟
بارها شورای شهر این موضوع را اعلام کرد. کمیته محیطزیست و خود من. چندین نوبت راجع به این موضع مکاتبه کرده و گزارش تهیه کردیم. اول در حد تذکر و مکاتبه بود، بعد رسید به مصاحبه. بارها این موضوع را در اخبار اعلام کردیم. جلسات متعددی را کمیته محیطزیست شورای شهر گذاشت، به دولت تذکر داد که این شرایط، غیرقابل قبول است و شورای شهر این موضوع را نمیپذیرد ولی متاسفانه، دولت تکذیب میکرد. حتی در گزارشهایی که به دستگاههای دیگر دادند، این موضوع را تکذیب کردند و اطلاعات نادرستی را به دست نمایندگان مردم رساندند. به هر حال یک جریانی در دولت بوده که کاملا موضوع را انکار میکرد و اجازه نمیداد اخبار و اطلاعات درست به دست مسئولان برسد. حتی شاید اجازه نمیدادند به دست مقامات یکدرجه بالاتر برسد. نمیدانیم در چه ردهای از موضوع اطلاع داشتند و در چه ردهای اطلاع نداشتند ولی هرچه بوده سیاستی بوده که این موضوع را پنهان کنند.